قلمکاری؛ هنری به قدمت صفوی

قلمکاری به معنای نقش زدن روی پارچه از اوایل قرن هفتم قمری در ایران متدوال شد و در دوره شاه عباس صفوی به اوج خود رسید و تا دوره قاجار هچنان در اوج بود، به گونه ای که بیشتر لباس های مردانه و زنانه از پارچه های قلمکار تولید می شدند.

پارچه مورد استفاده آن عموما از جنس پنبه، کرباس و کتان بود که به وسیله قلم مو، قالب یا مهر روی آن نقوشی تصویر می شد و هنوز هم به همین روش طرح هایی مانند مینیاتور، گل و بوته اسلیمی، زنجیره کتیبه، جانوران اهلی و وحشی روی این پارچه ها نقش می بندد.

اکنون اصفهان را مرکز اصلی تولید قلمکار می دانند.

آوازه این هنر تا آن جا پیش رفت که پیترو دلاواله سیاح ایتالیایی که در دوره شاه عباس صفوی به اصفهان سفر کرده بود در سفرنامه اش نوشت: ایرانیان در باسمه های زرین و سیمین بر سطح کتان و بر تافته و اطلس ید طولایی دارند و به وسیله قالب هایی این کار را انجام می دهند.

هر گونه شکل برگ و گل و تمثالی را روی این منسوجات نمایش می دهند و چنان خوب از عهده این فن بر می آیند که مصنوعات شان بمانند زردوزی جلوه می نماید.