«مرد خردمند خویشتن دار» از نگاه بیهقی

«آن کس که آرزوی وی به تمامی چیره تواند شد چنان که همه، سوی آرزو گراید و چشم خِرَدش نابینا مانَد، او به منزلت خوک است».

- آن کس که آرزوی وی به تمامی چیره تواند شد چنان که همه، سوی آرزو گراید و چشم خِرَدش نابینا مانَد، او به منزلت خوک است .

   عصر ایران- تا صحبت از تاریخ بیهقی از نمونه های درخشان نثر پارسی می شود بیش و پیش از  هر حکایت آن حسنک وزیر به ذهن می آید حال آن که شاهکار ابوالفضل بیهقی بسی متنوع تر است و به داستان حسنک و مادر جگرآور او محدود نیست.

هر چند که این حکایت، چندان درخشان است که به باور استادِ گزارش نویسی ( علی اکبر قاضی زاده) در شمار گزارش های روزنامه نگاری با معیارهای امروز هم قابل احصاست.

     در باغ ادبیات اما بنا بر این است که به خوشه ای و توشه ای بسنده کنیم.

از این رو تنها چند سطر از خطبه دوم را نقل می کنیم:     و حکما تنِ مردم را تشبیه کرده اند به خانه ای که اندر آن خانه، مردی و خوکی و شیری باشد و به مرد، خِرَد خواستند و به خوک آرزو و به شیر خشم .

   و گفته اند از این سه که هر که به نیروتر خانه اوراست.

و این حال را به عیان می بینند و به قیاس می دانند که هر مردی که او تن خویش را ضبط تواند کرد و گردن حرص و آرزو بتواند شکست، رواست که او را مرد خردمند خویشتن دار گویند و آن کس که آرزوی وی به تمامی چیره تواند شد چنان که همه، سو