چین، عربستان و ایران؛ روابط راهبردی عملیاتی و نمادین

دکتر مهدی علیخانی عضو هیات مدیره انجمن علمی مطالعات غرب آسیا در شرق نوشت: سفر اخیر شی جین پینگ، رییس جمهوری چین، به عربستان سعودی، با هدف پیگیری و ارتقای سطح روابط استراتژیک میان دو کشور که با امضای موافقت نامه جامع شراکت راهبردی همراه شد، در کنار دو نشست با سران کشورهای حوزه خلیج فارس و سران برخی کشورهای عربی، موجب توجه مجدد به انگیزه های متقابل طرفین به ویژه سعودی ها به عنوان متحد تاریخی ایالات متحده آمریکا در منطقه شد.

در تحلیل رویکرد ریاض در قبال پکن باید به مهم ترین عامل یعنی اهمیت ذاتی چین و همچنین نقش ایالات متحده و مسئله ایران و بر اساس ابعاد سه گانه اقتصادی، سیاسی و نظامی عنایت داشت.

از منظر نقش ایالات متحده ، آغاز توجه ویژه به چین (و روسیه) متأثر از بی اعتمادی شکل گرفته نزد سعودی ها نسبت به دولت اوباما و نارضایتی از او بود.

ریشه این بی اعتمادی نیز سیاست های دولت آمریکا در قبال ناآرامی های سال 2011 جهان عرب، ازجمله عدم حمایت از حسنی مبارک متحد سنتی واشنگتن و محافظه کاران منطقه و خروج او از قدرت در مصر بود.

 این موضوع موجب شد تا ریاض در پی کاهش وابستگی صرف به آمریکا برآید و برای توسعه روابط با چین (و روسیه) تلاش بیشتری کند.