یک قرن با از خون جوانان وطن/ این قطعه چرا سروده شد؟ چه کسانی آن را اصلاح کردند؟ داستان مصادره ها و استفاده ها (فیلم)

از ساخت تصنیف از خون جوانان وطن بیش از یک قرن می گذرد اما حزن قطعه ای که عارف قزوینی در دستگاه دشتی ساخته با آن شعر تاثیرگذارش در هر برهه تاریخی روایتگر زبان حال جامعه بوده و همیشه در تاریخ ایران، - عصر ایران؛ سحر طاعتی و حسن ظهوری ــ از خون جوانان وطن یکی از معروفترین و تاثیرگذارترین تصانیف وطنی است که توسط عارف قزوینی در اواخر 1289  برای جشن پیروزی مشروطه ساخته شد.

نخستین اجرای این تصنیف، با صدای خود عارف و تنها با یک سه تار  صورت گرفته است اما با وجود کنسرتهایی متعددی که او در زمان خودش برگزار کرده، متاسفانه هیچ نسخه صوتی وجود ندارد ولی اولین ضبط آن توسط عبدلله خان دوامی و درویش خان و گروه کوچکش در تفلیس به سفارش عارف قزوینی در سال 1293 صورت گرفته است و بعدها توسط خوانندگان بسیاری اجرا شده است.

پس از سال ها این اثر در 14 امرداد 1341 در برنامه گلهای رنگارنگ 246 به آهنگسازی روح الله خالقی پخش و از همان زمان این تصنیف توسط آهنگسازانی چون فرامرز پایور و محمدرضا لطفی با تغییراتی در تنظیم اجرا شد.

از ساخت تصنیف از خون جوانان وطن بیش از یک قرن می گذرد اما حزن قطعه ای که عارف قزوینی در دستگاه دشتی ساخته با آن شعر تاثیرگذارش در هر برهه تاریخی روایتگر زبان حال جامعه بوده و همیشه در تاریخ ایران، این صدا نهفته است.