به نام امیرکبیر به کام تزار

میرزاتقی خان چگونه با گسیل کردن دیپلماتی کارکشته به آن سوی اَترَک اطلاعات مورد نیاز برای حفظ تمامیت ارضی ایران را به دست آورد؟ - به گزارش ایسنا، روزنامه خراسان نوشت: سرزمین ماورای رود اَترَک تا کرانه های رود سیحون در طول تاریخ بخشی از خراسان بزرگ و قسمتی از سرزمین پهناور ایران بوده و هنوز هم فرهنگ ایرانی در میان مردمان این خطه، ساری و جاری است.

با این حال از دوره تیموری به این سو قدرت گرفتن قبایل مغول نژادی مانند ازبکان و نیز دیگر اقوام صحرانشین در این منطقه، زمینه ناامنی و تاخت وتاز به صفحات جنوبی و حتی زمین های این سوی رود اترک را فراهم کرد.

شهرهای آبادی مانند مشهد و هرات، پیاپی مورد حملات اقوام صحرانشین قرار می گرفت.

با فرارسیدن دوره قاجار و ضعف شدید دولت مرکزی از دوره فتحعلی شاه به بعد، سرزمین های شمال اترک، تا حدود خوارزم، با وجود تبعیت ظاهری از ایران عملاً خودمختار بودند و با حملات گسترده به جنوب خراسان بزرگ، روستاها را غارت می کردند و مردم را به بردگی می گرفتند.

این مسئله با آغاز دوره سلطنت ناصرالدین شاه حادتر شد و افزون بر مردم عادی، تعدادی از شاهزادگان قاجار هم به دست اقوام مهاجم افتادند و به خوارزم منتقل شدند.