هشداری برای فروپاشی نهاد علم در ایران

وقتی دانشگاه و علم صرفاً یک ساختار نهادی مستقل از تاریخ فرض می شود، سیاست گذار که معمولا انتظاراتی از دانشگاه دارد از دانشگاه و دانشگاهیان می خواهد که ساختار نهادی خود را به نحوی اصلاح کنند که به واسطه آن مقاله های بیشتری تولید شود، یا با صنعت ارتباط برقرار شود یا مساله محور شود.

این کارکردها از این جهت برای سیاستگذار مهم هستند که به وسیله ی آن دانشگاه در رقابت آماری و رتبه بندی های جهانی شرکت کند، به صنعت و کارآفرینی کمک کند و به گونه ای مسائل اجتماعی و محیطی را حل کند.

به واسطه چنین دیدگاهی سیاست گذاران بدون اینکه به هنجارها و سازوکار درونی دانشگاه فکر کنند، به دانشگاه فشار می آورند تا ساختار خود را به نحوی تغییر دهند که نتیجه ی آن برداشت محصول برای سیاست گذاران باشد.

افزایش تقلب های علمی در دانشگاه ها (که همگام با رشد علمی در حال رخ دادن است) از همینجا نشات می گیرد.

مدیر گروه پژوهشی مطالعات نظری علم، فناوری و نوآوری در پاسخ به پرسشی درباره ی تصویب آیین نامه ی مقابله با تخلفات علمی گفت: همان رویکردی که توسعه دانشگاه را از طریق فشارِ مستقیمِ بیرونی امکان پذیر می داند، فشار بیرونی برای کنترل (از طریق قوانین و آیین نامه های حقوقی) را نیز راه حل قلمداد می کند.