تاریخ باستانی پاریزی بوی کهنگی نمی دهد!

او دنبال تئوری های تاریخی و نقل دقیق و جزییات حوادث تاریخی نبود، و با تسلطی که بر زبان و ادبیات فارسی داشت قرائتی از تاریخ می کرد که هیچگاه خالی از ادبیات و بینش انسانی نبود.

دکتر زریاب خویی در تجلیل از باستانی پاریزی می گوید: برای باستانی اهمیتی ندارد که کوروش در چه سالی بابل را فتح کرد.

آن چه در این واقعه اهمیت دارد این است که چگونه قومی تازه نفس و نا آرام به رهبری مردی جنگی و نا آرام قومی کهن و راحت طلب را مغلوب کردند.

آنچه برای او اهمیت دارد عکس العمل یک سان یا متفاوت انسان ها در برابر حوادث مشابه است.

او توانسته تاریخ را از برج عاج و گوشه ی انزوایش بیرون کشد و آن را در دسترس مردمی که مایه ای از سواد دارند بگذارد.

زریاب یک جمله ی کلیدی دیگر هم دارد؛ اگر مردم کرمان تاکنون به مردانی مانند میرزاآقاخان و شیخ احمد روحی و افضل الملک افتخار می کردند پس از این نام باستانی پاریزی در لوحه ی افتخارات و دیباچه ی مشاهیر آن وارد خواهد شد.

اهمیت این گفته ی زریاب وقتی شناخته می شود که توجه کنیم استاد باستانی در روزهای آغازین سال نود و سه درگذشت، اما سخنرانی زریاب در سال 56 یعنی حدود چهاردهه قبل ایراد شده، و در آن زمان هنوز بسیاری از کارهای بعدی و ارزشمند استاد باستانی که امروز در دسترس ما است، منتشر نشده بود! پنجم فروردین سالروز درگذشت است