رضا داوری اردکانی: تاریخ می تواند مردمان را به ظلمت نادانی مبتلا کند

تاریخ می تواند مردمان را به ظلمت نادانی مبتلا کند و این امر غالبا با ایجاد خلل و آشوب در زبان صورت می گیرد.

کنفسیوس حکیم نامدار چینی گفته بود که با خارج شدن الفاظ و کلمات از جایگاه خود، - به گزارش جماران؛ رضا داوری اردکانی، فیلسوف فرهنگ و رییس سابق فرهنگستان علوم نوشت: پرسیده اند این مکر عقل و فریب تاریخ که هگل و مارکس از آن گفته اند چیست و چه معنی دارد؟ و مگر تاریخ از درک و فهم و زیرکی برخوردار است که اقوام و حکومت ها را فریب دهد؟ تاریخ به معنایی که در آثار بعضی فیلسوفان دو قرن اخیر آمده است، عین درک و فهم و راهبر آن است و راه معاش و کار و سیاست در روشنایی و تاریکی آن پیموده می شود.

تاریخ هم راهنماست و هم گمراه می کند.

طرح مکر تاریخ در فلسفه جدید امر بی سابقه ای هم نیست.

صفتی را که در کتب آسمانی به خدا نسبت داده شده بود، متجددان آن را به تاریخ نسبت داده اند.

در نظر هگل، مثال مکر عقل القای توهم قدرت و عظمت اشخاصی مثل اسکندر و بناپارت بود که هر دو خیلی زود چون فواره بالا رفته و سرنگون شدند.

اما آثار فریب تاریخ، دامنه وسیع تری از این قبیل فریب ها دارد.

تاریخ می تواند مردمان را به ظلمت نادانی مبتلا کند و این امر غالبا با ایجاد خلل و آشوب در زبان صورت می گیرد.