نابودی هزار و 300 سال تاریخ مکتوب هخامنشیان !

بیش از نیمی از محوطه باستانی کلندی در بندر تاریخی تیس به دلیل ساخت وسازهای غیرمجاز برای همیشه از بین رفت.

این محوطه باستانی سال 1936 توسط اشتاین مورد کاوش قرار گرفت و توپوگرافی شد، - پیشینه محوطه تاریخی کلندی و بندر تاریخی تیس در منابع مکتوب، به پیش از اسلام و سده های نخستین میلادی بازمی گردد.

  نام این بندر در متون تاریخی با املاهای مختلفی ثبت شده است؛ تیز ، طیس و تیس رایج ترین املاهای نام آن است.

بر پایه برخی مشابهت های ظاهری در متون کلاسیک یونانی و تطبیق موقعیت جغرافیایی، برخی پیشنهاد داده اند که قدمت این نام ممکن است تا زمان هخامنشی هم به عقب بازگردد.

غیر از این منابع، کهن ترین سند تاریخی که به نام این بندر (تیز) اشاره کرده، کتاب صوره الارض، تألیف محمد بن موسی خوارزمی است.

  همچنین کتب معتبر جغرافی دانان و مورخان بزرگ دیگری از سده های آغازین تا متأخر اسلامی مانند اصطخری (سده 4 ه.

ق)، در المسالک و الممالک و مقدسی (سده 4 ه.

ق) در احسن التقاسیم به نام این بندر (تیز) اشاره کرده اند.

طبق این منابع، بندر تیز برای زمان کوتاهی یکی از مهم ترین بنادر مُکران در کرانه دریای عمان به شمار می رفته که بازرگانان از طریق آن با بنادر تجاری شمال آفریقا و هندوستان در ارتباط بوده اند.