ابطال مستمر یا پاسخ نقطه ای

یکی از موضوعاتی که ممکن است موجب کاهش انگیزه نیروهای تبیین گر در مقابله با شبهات و سؤوالات ظالمانه جریان های معارض شود، عزم جدی نیروهای شبهه ساز بر تولید ادبیات پرحجم و بی وقفه، - ولو تکراری و سطحی است.

فارس پلاس؛ جعفر علیان نژادی در یادداشتی نوشت: ممکن است در ذهن عنصر تبیین گر این پندار ایجاد شده باشد که او یکبار برای همیشه و به بهترین شکل ممکن پاسخ فلان شبهه را داده  و یا نوشته ای ایجابی تولید کرده که مخاطب می تواند با رجوع به آن پاسخ شبهه جدید را پیدا کرد.

پندار دیگری که ممکن است در ذهن تبیین گر وجود داشته باشد آن است که فلان شبهه پرداز به قدری در کار خود مصر و جدی است که روزانه شبهه سازی کرده و دست بردار هم نیست.

او اگر بخواهد به هر شبهه این فرد جواب بدهد، دچار دور باطل و بی حاصلی می شود.

پندار دیگر ممکن است آن باشد که اگر فلان شبهه ساز را رها کنیم، خودش به تدریج خودش را خراب می کند، اما اگر ما به او بپردازیم موجب اعتبار و اهمیت آن فرد شده ایم و جلوی زوال تدریجی او را می گیریم.

پندار دیگر ممکن است آن باشد که شبهات این شبهه ساز مگر چقدر بازتاب و بازنمایی دارد، یا دیده می شود.

مگر چند درصد از جامعه به این شبهات توجه می کنند.